ഇന്ത്യയും പാകിസ്താനും തമ്മിലുള്ള ശക്തി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ, പലർക്കും തോന്നുന്ന വ്യത്യാസം ആണവായുധങ്ങളും സൈനികസംവിധാനങ്ങളുമാണ്. എന്നാൽ, ഒരു രാജ്യത്തെ യഥാർത്ഥ ശക്തി വെറും ആയുധങ്ങളിലോ കണക്കുകളിലോ അടിയുറച്ചതല്ല. അതിന് പിന്നിൽ അവരുടെ നിർമ്മാണ ശേഷിയും പ്രതിബദ്ധതകളും കൂടി ഉണ്ട്.
ഇന്ത്യയ്ക്ക് നിലവിൽ 293 നൗസേന കപ്പലുകളുണ്ട്, അതിൽ വിമാനവാഹിനികളും ആണവ സബ്മറീനുകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. മറുവശത്ത്, പാകിസ്ഥാന്റെ നൗസേനയിൽ 121 കപ്പലുകൾ മാത്രമേയുള്ളൂ. ഈ വ്യത്യാസം ദൗത്യപരിധിയിലും തുനിച്ച നടപടികളിലും വലിയ ഭേദഗതികൾ വരുത്തുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ മറ്റൊരു വലിയ ശക്തിയാണ് ആയുധ നിർമ്മാണം. ഇന്ന് ഇന്ത്യ 88 ശതമാനം ആയുധങ്ങൾക്കും ഘടകങ്ങൾക്കും സ്വന്തം നിലയിലാണ് ആശ്രയിക്കുന്നത്. അതിനാൽ, ദീർഘകാല തർക്കങ്ങളിൽ പോലും ഇന്ത്യ സ്വന്തം സൈനികക്ഷമത കൊണ്ട് നേരിടാൻ കഴിയും. ഇത് സ്വന്തം കരുത്തിലേക്കുള്ള ഭാരതത്തിന്റെ ദൃഢനിശ്ചയത്തിന്റെ തെളിവാണ്.
1998ൽ ഇന്ത്യ ഔദ്യോഗികമായി സ്വീകരിച്ച "ആദ്യമായി ആണവായുധം ഉപയോഗിക്കില്ല" എന്ന നയമാണ് ഇന്ത്യയെ ആണവശക്തിയുള്ള രാജ്യങ്ങളിലേക്കും, അതേ സമയം ഉത്തരവാദിത്തപരമായ രാജ്യങ്ങളിലേക്കും ഉയർത്തുന്നത്. ശക്തിയുള്ളതാകാൻ വേണ്ടി ഇന്ത്യ ഒരിക്കലും അനിയന്ത്രിതമായി ആണവായുധം ഉപയോഗിക്കില്ലെന്നും, അതൊരു കനത്ത പ്രത്യാഘാതത്തിന് മാത്രം മറുപടി നൽകുമെന്നുമാണ് ഈ നയം പറയുന്നത്.
ഇത് വെറും കണക്കുകളോ, പട്ടികകളോ അല്ല. ഇന്ത്യയുടെ ശക്തി അതിന്റെ ആന്തരിക നയങ്ങളിലുമാണ്. സ്വന്തം താത്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുമ്പോഴും, ഉത്തരവാദിത്വം കൈവിടാതെ ഒരു രാജ്യമായി ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട് തന്നെ അതിനെ ലോകവേദിയിൽ വിശ്വാസ്യതയുള്ള നേതാവാക്കി മാറ്റുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ സൈനിക ശേഷിയും നിർമ്മാണ സാങ്കേതികതയും, അതിന്റെ നയപരമായ സമാധാനവഴികളും ചേർന്നാണ് രാജ്യത്തെ ഇന്ന് ശക്തനാക്കുന്നത്. ഒടുവിൽ, വെറുതെ ആര് ശക്തനാണ് എന്നതല്ല പ്രധാനമാകുന്നത് – ശക്തിയ്‌ക്കൊപ്പം ഉത്തരവാദിത്വം നിർണ്ണായകമാണ്, അതിൽ ഇന്ത്യ മുന്നിലാണ്.